Eczeem oorzaken: wat veroorzaakt eczeem en hoe herken je jouw triggers?

Eczeem is een veelvoorkomende huidaandoening die miljoenen mensen treft. Misschien heb je zelf last van hevige jeuk, roodheid of een droge huid die steeds terugkeert. Maar wat zijn nu precies de eczeem oorzaken, en waarom eczeem komt het bij de één vaker voor dan bij de ander? In deze blog ontdek je de verschillende oorzaken, hoe ze je huid beïnvloeden en wat je kunt doen in je dagelijks leven om klachten te beperken.

Wat is eczeem precies?

Eczeem is een verzamelnaam voor meerdere soorten chronische huidaandoeningen waarbij de huid ontstoken raakt. Typische symptomen zijn roodheid, schilfering, kleine bultjes en soms hevige jeuk. Het is niet besmettelijk, maar het kan een groot effect hebben op je levenskwaliteit.

De bekendste vorm is atopisch eczeem, ook wel atopisch eczeem genoemd of constitutioneel eczeem. Deze vorm treedt vaak al op bij kleine kinderen en is deels erfelijk bepaald. Vaak gaat het samen met andere aandoeningen zoals astma of een allergie.

Een andere veelvoorkomende variant is contacteczeem, dat ontstaat wanneer de huid in aanraking komt met irriterende stoffen of bepaalde stoffen die een allergisch reactie uitlokken. Ook chronisch eczeem kan zich ontwikkelen als de huid langdurig geïrriteerd blijft.

Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van eczeem?

Er is geen enkele oorzaak die eczeem alleen veroorzaakt. Meestal spelen meerdere factoren samen: genetisch, omgevingsgebonden en levensstijlgerelateerd.

Eczeem is deels een erfelijke ziekte. Als één of beide ouders eczeem, astma of voedselallergieën hebben, is de kans groot dat kinderen deze ziekte ook ontwikkelen. Onderzoek heeft aangetoond dat dit samenhangt met een afwijking in het gen dat de huidbarrière beschermt.

Bij veel patiënten met atopische dermatitis werkt de huidbarrière minder goed. Daardoor kan vocht ontsnappen en kunnen bacteriën of stoffen gemakkelijker de huid binnendringen. Dit leidt tot ontstekingen en een ontstekingsreactie die eczeem uitlokken of verergeren.

Ook de omgeving speelt een rol. Pollen, huisstofmijt, cosmetica, schoonmaakmiddelen en irriterende stoffen kunnen eczeem veroorzaken of verergeren. Zelfs een droge lucht of temperatuurverschillen kunnen invloed hebben.

Welke factoren kunnen eczeem verergeren?

Zelfs met een goede verzorging kunnen bepaalde factoren eczeem uitlokken. Hieronder lees je de meest bekende triggers.

Temperatuur en transpiratie

Warmte, transpiratie of overmatig zweten kunnen de huid uitdrogen. Wanneer zweet in aanraking komt met een beschadigde huid, kan dat extra irritatie en jeuk geven.

Stress en emoties

Stress beïnvloedt het immuunsysteem en kan opflakkeringen veroorzaken. Veel mensen merken dat hun klachten toenemen in drukke periodes of bij weinig slaap.

Irriterende stoffen

Wasverzachters, parfum en schoonmaakmiddelen zijn typische irriterende stoffen die eczeem kunnen verergeren. Ook wol of synthetische kleding kan irritatie veroorzaken.

Allergenen en voeding

Allergenen zoals pollen, huisstofmijt en bepaalde stoffen in voeding kunnen een allergische reactie opwekken. Bij atopische dermatitis reageert het lichaam overmatig, wat ontstekingen veroorzaakt.

Hoe herken je jouw persoonlijke triggers?

Iedereen reageert anders op stoffen of omstandigheden. Je kunt jouw triggers leren identificeren door goed te letten op momenten waarop eczeem opflakkeringen ontstaan. Observeer je huid en houd een dagboek bij. Noteer wanneer de symptomen optreden: na een douche, sportmoment of gebruik van een nieuw huidproduct. Kijk ook of de ernst van je klachten varieert per seizoen.

Let ook op je dagelijkse verzorging. Gebruik producten die bij jouw huid passen. Op Herken je huid leer je meer over jouw huidtype. Bekijk ook de huidtypes pagina voor passende verzorgingsroutines.

Een consequente dagelijkse verzorging helpt de huid te herstellen. Denk aan milde reiniging en een voedende dagverzorging. Voor extra herstel ’s nachts is een rijke nachtverzorging ideaal.

Verder kan een dermatoloog of allergoloog kan helpen bij het vaststellen van specifieke allergieën. Soms worden testen gedaan op pollen, huisstofmijt of voeding om te zien wat jouw klachten veroorzaakt.

Wat kun je doen bij eczeemklachten?

Hoewel eczeem vaak chronisch is, kun je het goed behandelen en kalmeren met de juiste routine en producten.

Hydrateren en beschermen

Breng twee keer per dag een crème of zalf aan om de droge huid te verzorgen en vocht vast te houden. Vermijd producten met parfum of alcohol. Gebruik liever zachte zalven met vet en verzachtende ingrediënten.

Vermijd triggers

Probeer bekende factoren te vermijden. Draag katoenen kleding, vermijd heet water en gebruik parfumvrije producten.

Medische ondersteuning

Bij ernstige klachten kan een arts een hormoonzalf of lichttherapie voorschrijven. Deze helpen ontstekingen te kalmeren en verdere opflakkeringen te voorkomen.

Huid rustig houden

Probeer niet te krabben, ook al jeukt het. Dit kan de huid beschadigen en ontstekingen verergeren. Houd nagels kort en gebruik eventueel handschoentjes ’s nachts.

Een laatste tip

Vergeet niet dat een consequente dagelijkse verzorging en het vermijden van irriterende stoffen echt verschil maken bij atopisch eczeem en andere vormen van eczeem.

Tot slot

Eczeem kent vele oorzaken en factoren, van genetische aanleg tot dagelijkse prikkels in je omgeving. Door te begrijpen wat jouw eczeem veroorzaakt en hoe je het kunt behandelen, kun je op een natuurlijke manier de symptomen verminderen en beter omgaan met deze chronische huidaandoening.

Ontdek op de pagina 'Herken je huid' welk huidtype jij hebt en welke verzorging het beste bij jouw huid past. Zo geef je je huid de kans om te herstellen en houd je eczeem onder controle, stap voor stap, in je eigen dagelijks leven.